Omówienie najważniejszych ustaw przyjętych przez Sejm w dniu 25 czerwca 2015 r.

1. 1.      USTAWA O „IN VITRO”

            Polska jest jedynym krajem w Unii Europejskiej, który nie posiadał regulacji prawnych dotyczących „in vitro”. Dotychczas stosowanie tej metody mogło być wykonywane bez żadnych ograniczeń. Brak regulacji wpływa również na wymierne skutki finansowe, nieuchwalenie ustawy skutkowałoby karami finansowymi nałożonymi na Polskę.

            Ustawa przewiduje, iż z zabiegów można korzystać po wyczerpaniu innych metod leczenia, które były prowadzone przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy. Metoda in vitro stanowi ostatni element walki z bezpłodnością. Wprowadzono liczne ograniczenia, zakazane będzie m.in.: odpłatne kupno lub sprzedaż zarodków, tworzenie chimer i hybryd, interwencje w celu dokonania dziedzicznych zmian oraz klonowanie zarodków.

            Klub PSL proponował ograniczenie finansowania zabiegów in vitro jedynie dla osób pozostających w związku małżeńskim. Ze względu na szczególny charakter łączący te osoby. Rodzina, jako podstawowa komórka społeczna, objęta jest priorytetową ochroną ze strony państwa i powinna posiadać szczególne uprawnienia. Stosowna poprawka została odrzucona przez polityków Platformy Obywatelskiej oraz Prawa i Sprawiedliwości, którzy głosowali przeciw finansowaniu in vitro wyłącznie dla małżeństw.

       Ważną kwestią jest prowadzenie ośrodków leczniczych, które będą musiały uzyskać pozwolenie Ministra Zdrowia na funkcjonowanie. Uchwalone rozwiązania dają gwarancję należytej dbałości o zdrowie ludzkie i zapewnienie odpowiedniej opieki

1. 2.      USTAWA O KSZTAŁTOWANIU USTROJU ROLNEGO

            Obecnie  obowiązujące  przepisy  nie  wprowadzają  żadnych  szczególnych  zasad w zakresie obrotu gruntami rolnymi. Aktualnie istniejące instrumenty w postaci prawa pierwokupu oraz prawa nabycia przez Agencję Nieruchomości Rolnych nie są w stanie w pełni realizować celów kształtowania ustroju rolnego państwa.

            1 maja 2016 r. skończy się obowiązujący od 2004 r. okres ochronny i obcokrajowcy będą mogli kupować w Polsce ziemię rolną bez specjalnego pozwolenia MSW. Projekt ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego ma uniemożliwić spekulacyjny obrót ziemią.

            Ustawa uniemożliwia wykup ziemi przez cudzoziemców, ale też zapobiega jej nadmiernej koncentracji w rękach jednego właściciela i powstawaniu wielkich produkcyjnych posiadłości rolnych.

            Z drugiej strony zapobiega również rozdrobnieniu ziemi pomiędzy zbyt wielu właścicieli, np. poprzez dziedziczenie przez wszystkich spadkobierców. Preferowane będą gospodarstwa rodzinne – zapewniające utrzymanie całym rodzinom.

            Ziemię będą mogli zakupić tylko ci, którzy będą ją uprawiać, jeśli od 5 lat mają meldunek w gminie lub gminie sąsiedniej. Ponadto projekt przewiduje kontrolę środków przeznaczonych na zakup ziemi. Formułuje też wymagania dot. m.in. kwalifikacji zawodowych, jakimi muszą wykazać się kupujący ziemię.

            Ustawa przewiduje także zakaz nabywania gruntów dla osób i firm posiadających łącznie powyżej 300 ha oraz 10-letni zakaz obrotu ziemią zakupioną od ANR pod rygorem wysokich kar.

            Oczekiwanym jest, że ustawa przyspieszy przemiany agrarne i ograniczy nabywanie nieruchomości rolnych przez osoby nieuprawnione, nabywające je w innych celach niż prowadzenie produkcji rolnej.

1. 3.      USTAWA O RADZIE DIALOGU SPOŁECZNEGO I INNYCH INSTYTUCJACH DIALOGU

• § Zgodnie z przesłanym właśnie do Sejmu projektem ustawy, Rada Dialogu Społecznego ma zastąpić Trójstronną Komisję. Rząd przyjął 9 czerwca br.  projekt ustawy przygotowany i uzgodniony przez przedstawicieli organizacji pracodawców, związki zawodowe oraz resort pracy.
• § Pomysł na powołanie Rady Dialogu Społecznego powstał dzięki otwartości partnerów społecznych. To nowe otwarcie w dialogu społecznym w Polsce.
• § Rada Dialogu Społecznego będzie nowym forum trójstronnej współpracy przedstawicieli pracowników, pracodawców i rządu. Ma ona zapewnić warunki sprzyjające prowadzeniu dialogu społecznego. W tym celu zmieniono formułę prawną, która jest lepiej dostosowana do współczesnych warunków i spełnia oczekiwania wszystkich partnerów społecznych.
• § Rada Dialogu ma za zadanie realizować zasadę partycypacji i solidarności społecznej w zakresie zatrudnienia, poprawiać jakość i skuteczność wdrażania strategii społeczno-gospodarczych oraz budować wokół nich sprzyjające warunki do współpracy trzech partnerów – organizacji pracowników, pracodawców i rządu.
• § Strony pracowników i pracodawców Rady będą miały również możliwość przygotowywania projektów aktów prawnych, składania wniosków o przeprowadzenie wysłuchania publicznego i zapytań do właściwych ministrów oraz możliwość występowania do Sądu Najwyższego z wnioskiem o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego. Określono także zasady głosowania w ramach stron Rady i nad wspólnymi opiniami.
• § Członków Rady wskazywać będą uczestniczące w jej pracach organizacje związkowe, pracodawców oraz Premier RP. Powoływani będą oni przez Prezydenta RP. Posiedzenia Rady mają być jawne. Funkcja przewodniczącego będzie pełniona rotacyjnie – naprzemiennie przez przedstawiciela każdej z trzech stron. Kadencja przewodniczącego ma trwać rok, również w wojewódzkich radach, które powstaną w miejsce wojewódzkich komisji dialogu społecznego.
• § Nad dokumentem pracowali wspólnie eksperci związków z NSZZ “Solidarność”, OPZZ i Forum Związków Zawodowych; pracodawców z Konfederacji Lewiatan, Pracodawców RP, Związku Rzemiosła Polskiego i Business Centre Club oraz przedstawiciele Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.
• § O konieczności zmian dotyczących zasad działania instytucji dialogu społecznego mówiły wszystkie ze stron: związki zawodowe, organizacje pracodawców, a także strona rządowa. W styczniu br. partnerzy społeczni przedstawili swoje propozycje zmian oparte na wspólnie wypracowanym kompromisie. Dalsze prace nad projektem ustawy były prowadzone przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej z udziałem członków Trójstronnej Komisji.
• § Zmiany wejdą w życie w okresie 14 dni od dnia ogłoszenia.

1. 4.      ŚWIADCZENIE RODZICIELSKIE

• § Projektowana ustawa o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw umożliwi skorzystanie z zasiłków macierzyńskich wszystkim rodzicom, którzy takiej możliwości do tej pory nie mieli.
• § Rozwiązanie to  będzie dotyczyć m.in.: rodziców bezrobotnych, pracujących na umowach o dzieło, studentów i rolników.
• § Otrzymają oni nowe świadczenie rodzicielskie. Będą mogli je pobierać przez 12 miesięcy po urodzeniu dziecka. Zaś w przypadku urodzenia bliźniaków, trojaczków i więcej dzieci odpowiednio dłużej.
• § Obecnie prawo do otrzymywania zasiłku macierzyńskiego przysługuje przez  52 tygodnie (12 miesięcy) – a w przypadku ciąży mnogiej, nawet przez 71 tygodni – po urodzeniu dziecka. Zasiłek przysługuje jednak , co do zasady, jedynie rodzicom, którzy pracują i są ubezpieczeni  z tytułu choroby i macierzyństwa.
• § Nie mają takich uprawnień m.in. matki bezrobotne, studentki, osoby pracujące na podstawie umów cywilno-prawnych nieobjęci dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym i rolnicy. Projektowane rozwiązanie ma na celu objęcie ich świadczeniem będącym odpowiednikiem zasiłku macierzyńskiego.
• § Na mocy ustawy podwyższone zostaną także niższe niż 1000 zł netto zasiłki macierzyńskie dla rodziców pracujących.
• § Zmiany mają wejść w życie od 1 stycznia 2016 r. jednakże ze świadczenia skorzystać będą mogli rodzice dzieci urodzonych już w tym roku – pobierając od stycznia 2016 r. świadczenie przez proporcjonalnie krótszy okres czasu, do ukończenia przez dziecko roku życia.

1. 5.      ZMIANY W KODEKSIE PRACY

• § Rządowy projekt ustawy zmieniającej Kodeks Pracy oraz niektóre inne ustawy, mającym na celu wyrównanie warunków pracy osób pracujących  w oparciu o umowy na czas określony z pracownikami zatrudnionymi na czas nieokreślony.
• § Projektowane zmiany w Kodeksie Pracy zmierzają przede wszystkim do ograniczenia nieuzasadnionego wykorzystywania umów o pracę na czas określony.
• § Regułą powinno być zatrudnianie na podstawie umów o pracę na czas nieokreślony, co odzwierciedla orzecznictwo Sądu Najwyższego i znajduje wyraz w prawie Unii Europejskiej.
• § Celem projektu jest m. in. zmiana mechanizmu ochrony pracownika zatrudnionego na czas określony poprzez wprowadzenie bardziej skutecznego sposobu limitowania tych umów.
• § Projektowane zmiany zakładają m.in. :

1)      ograniczenie rodzajów umów o pracę do trzech – w miejsce obecnych czterech. Projekt przewiduje rezygnację z umowy o pracę na czas wykonania określonej pracy. Pozostaną trzy rodzaje umów o pracę: umowa o pracę na czas nieokreślony, umowa o pracę na czas określony a także umowa o pracę na okres próbny;

2)      dookreślenie specyfiki umowy o pracę na okres próbny – przewiduje się, że umowa o pracę na okres próbny będzie mogła być zawarta w celu sprawdzenia kwalifikacji pracownika i możliwości jego zatrudnienia do wykonywania pracy określonego rodzaju. Co do zasady pracodawca będzie mógł zatrudnić pracownika na okres próbny tylko raz.

3)      okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony oraz łączny okres zatrudnienia na podstawie takich umów zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie będzie mógł przekraczać 33 miesięcy (z umową na okres próbny – 36 miesięcy), a łączna liczba tych umów nie będzie mogła przekraczać trzech. W przypadku przekroczenia tego limitu – od następnego dnia po upływie 33-miesięcznego okresu zatrudnienia lub od dnia zawarcia czwartej umowy pracownik będzie traktowany, jak zatrudniony na podstawie umowy   o pracę na czas nieokreślony.

4)      uzależnienie długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy, analogicznie jak w przypadku umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony.

5)      umożliwienie pracodawcy jednostronnego zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia z zachowaniem prawa
do wynagrodzenia.

• § Zmiany mają wejść w życie od 1 stycznia 2016 r.

Drukuj | PDF